Kategoria:

Polskie dzieci w systemie adopcyjnym rodzin zagranicznych

Beata Skwarek,

Legnica 2016,
s. 224,
ISBN 978–83–61389–19–4

Publikacja adresowana jest do wszystkich osób zainteresowanych zagadnieniem przysposobienia – praktyków zajmujących się na co dzień pracą z dziećmi i kandydatami na rodziców adopcyjnych, studentów, a także rodzin, które zamierzają lub przyjęły już do siebie osierocone dziecko.

Publikacja adresowana jest do wszystkich osób zainteresowanych zagadnieniem przysposobienia – praktyków zajmujących się na co dzień pracą z dziećmi i kandydatami na rodziców adopcyjnych, studentów, a także rodzin, które zamierzają lub przyjęły już do siebie osierocone dziecko.

81,00 

Beata Skwarek,

Współcześnie mamy do czynienia z różnymi spojrzeniami na rodzinę, którą ujmuje się jako system, czyli pewną całość, na którą składają się m.in. struktura, normy i zasady funkcjonowania, spójność, układ stosunków rodzinnych, organizacja życia, uczuciowość i więzi, niepowtarzalna atmosfera. Wszystko to wpływa na rozwój dziecka. W rzeczywistości społecznej, w jakiej funkcjonuje rodzina, coraz bardziej dostrzega się też znaczenie trwałości więzi rodzinnej oraz rolę kochającej rodziny i jej wpływ na rozwój wychowujących się w niej dzieci. Zwraca się również uwagę na fakt, że jeśli biologiczna rodzina nie wypełnia prawidłowo swoich zadań wobec dziecka, może zastąpić ją inna, niespokrewniona rodzina, która w pełni je zaakceptuje, otoczy miłością i zapewni poczucie bezpieczeństwa. Stąd w szeroko rozumianej polityce prorodzinnej państwa coraz bardziej doceniane są działania służące wspieraniu rodzin oraz podejmowanie wszelkich inicjatyw umożliwiających dzieciom wychowywanie się w środowisku zapewniającym trwałość więzi i miłość rodzicielską. Umieszczenie dziecka w rodzinie adopcyjnej bez wątpienia należy do tych działań, które w opinii większości społeczeństwa znajdują pozytywny oddźwięk, a adopcja uznawana jest za jedną z najbardziej wartościowych form kompensacji dziecięcego sieroctwa. Wobec faktu, iż polskie dzieci stanowią populację przysposabianą przez obcokrajowców, warto podkreślić, że adopcji zagranicznej nie należy traktować w kontekście zagrożenia dobra tych dzieci. Powinno się natomiast bardziej akcentować szlachetny cel, jaki przyświeca temu aktowi, gdyż dzieci przysposabiane przez zagraniczne rodziny są obciążone wieloma schorzeniami, a często nawet trwałym kalectwem, są starsze lub posiadają liczne rodzeństwo, co uniemożliwia znalezienie dla nich zastępczego środowiska rodzinnego w kraju pochodzenia. Przysposobienie takich dzieci przez zagraniczne rodziny daje im szansę na życiowy sukces krojony na miarę ich ograniczonych często możliwości. I choć zły „stan wyjściowy” dziecka pod względem zdrowotnym oraz wykazywane zaburzenia w jego funkcjonowaniu mogą zakłócać proces adaptacyjny w nowym środowisku rodzinnym, to jednak w miarę upływu czasu oraz w wyniku stosowanych przez rodziców metod stymulujących rozwój dzieci oraz ich funkcjonowanie stan ten ulega znacznej poprawie, pojawiają się też ukryte dotąd uzdolnienia. Z czasem jednak może też okazać się, że dzieci wykazują znaczne zaburzenia w rozwoju, pomimo wysiłków czynionych ze strony rodziców adopcyjnych w zakresie ich usuwania. Ważnym zatem staje się problem dokonania analizy obejmującej adopcje zagraniczne i poznania wybranych aspektów funkcjonowania polskich dzieci w rodzinach, które je przysposobiły. Książka składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy obejmuje teoretyczne zagadnienia ukazujące rodzinę jako system, w której określona struktura, postawy i style wychowania wpływają na funkcjonowanie dzieci. W oparciu o literaturę przedmiotu ukazano adopcję w wymiarze formalno-prawnym z uwzględnieniem międzynarodowych standardów. Przedmiotem rozważań w tej części są też instytucje pośredniczące w procedurze przysposobienia, czyli ośrodki adopcyjne, które spełniają znaczącą rolę w zapobieganiu zjawisku sieroctwa dziecięcego. Rozdział zamykają informacje statystyczne obrazujące tendencje w zakresie orzekanych adopcji oraz wyniki wybranych badań prowadzonych w rodzinach adopcyjnych, ze szczególnym uwzględnieniem opracowań zawierających diagnozy w zakresie rozwojui funkcjonowania dzieci przyjmowanych przez rodziny na drodze międzynarodowego przysposobienia. W rozdziale drugim przedstawiona została metodologia badań własnych, z uwzględnieniem założonych celów i problemów pracy, metod, technik oraz narzędzi badawczych, a także organizacji i przebiegu prowadzonych badań. Kolejne rozdziały zawierają analizę materiału badawczego. W trzecim i czwartym dla rozwiązania przyjętych problemów badawczych zastosowano analizę treści dokumentów sądowych obejmujących akta 55 adopcji zagranicznych przeprowadzonych w latach 1994 – 2013 wobec 78 dzieci. Pierwszy z trzech rozdziałów empirycznych odnosi się do kandydatów na rodziców adopcyjnych i zawiera charakterystykę ich sytuacji materialno-bytowej i zdolności do adopcji międzynarodowej, ocenę funkcjonalną rodzin pochodzenia i małżeństw dokonujących przysposobienia, plany adopcyjne kandydatów i doświadczenia rodzicielskie. W dalszej kolejności przedstawione zostały dzieci, które umieszczono w adopcji zagranicznej, ze szczególnym uwzględnieniem ich dysfunkcji zdrowotnych i pochodzenia oraz przebiegu procesu przedadopcyjnego, począwszy od uregulowania ich sytuacji prawnej aż do okresu osobistej styczności z nowymi rodzicami i zakończenia procedury adopcyjnej w kraju pochodzenia wnioskodawców. Ostatnia część zawiera materiał zgromadzony na podstawie przeprowadzonych badań kwestionariuszowych. Ukazano w niej aktualną sytuację wybranych zagranicznych rodzin, doświadczenia w opiece nad przyjętymi dziećmi oraz opinie rodziców o ich obecnym stanie funkcjonowania. Rozdział kończy przedstawienie dominującego systemu i stylu wychowania w tych rodzinach. Całość zamyka podsumowanie zawierające wnioski z przeprowadzonych analiz wraz z praktycznymi implikacjami. W aneksie zamieszczono przepisy dotyczące przysposobienia obowiązujące w okresie dokonanych adopcji oraz informacje o tych zagranicznych organizacjach adopcyjnych, z których korzystało najwięcej osób wnioskujących o przysposobienie polskich dzieci. Zestaw ten dopełniają teksty umów międzynarodowych regulujących przysposobienie: Konwencja o prawach dziecka z 1989 roku, Konwencja o ochronie dzieci i współpracy w dziedzinie przysposobienia międzynarodowego z 1993 roku, Europejska Konwencja o przysposobieniu dzieci z 1967 roku. Publikacja adresowana jest do wszystkich osób zainteresowanych zagadnieniem przysposobienia – praktyków zajmujących się na co dzień pracą z dziećmi i kandydatami na rodziców adopcyjnych, studentów, a także rodzin, które zamierzają lub przyjęły już do siebie osierocone dziecko.

Legnica 2016,
s. 224,
ISBN 978–83–61389–19–4