Resocjalizacja a sport

Ryszard Botwina, Aleksander Stuła, Paweł Kobes

Rozwój resocjalizacji nastawiony jest na poszukiwanie metod i środków, umożliwiających skuteczniejszy powrót do społeczeństwa jednostek, które weszły w konflikt z prawem. Współczesne rozumienie wykonywania kary pozbawienia wolności odnosi się więc nie tylko do funkcji odstraszającej więzienia i izolacji skazanego. Spośród wielu proponowanych działań resocjalizujących najbardziej efektywne będą te, które mogąc być realizowane w specyficznych warunkach więzienia lub ośrodka wychowawczego, stanowią jednocześnie atrakcję dla samych więźniów i wychowanków. Dzięki dobrowolnemu, aktywnemu uczestnictwu obu stron – osadzonych i personelu – możliwy staje się właściwy proces resocjalizacji.

Kultura fizyczna w placówce penitencjarnej niewątpliwie spełnia te warunki, gdyż jest formą aktywności, która przy odpowiedniej organizacji ze strony władz więzienia czy ośrodka wychowawczego jest chętnie podejmowana przez osadzonych i wychowanków. Zajęcia sportowe, szczególnie w więzieniu, pozwalają redukować napięcie wewnętrzne wynikające z ograniczenia ruchu, a tym samym obniżają poziom agresji. Sytuacje społeczne zaistniałe podczas uprawiania sportu uczą rozwiązywania sporów i konfliktów w sposób zgodny z przepisami. Zajęcia sportowe, jako nieliczne z proponowanych, nie są sprzeczne z obowiązującymi w podkulturze więziennej normami lub wartościami preferowanymi przez młodzież nieprzystosowaną społecznie, a co ważniejsze, często odnoszą się do podobnych wartości, takich jak spryt, tężyzna fizyczna, umiejętność współpracy w zespole i podporządkowanie się przyjętym zasadom. Jednocześnie wspólna aktywność fizyczna osadzonych i wychowanków może przyczynić się do niwelowania podziałów między nimi i być alternatywnym rozwiązaniem w walce z podziałami wynikającymi z podkultury więziennej.

Sport jako środek zwalczający bezczynność, nudę i monotonię życia więziennego, dający szansę wyżycia się wychowankom, nabiera coraz większego znaczenia, gdyż w obecnym czasie bardzo trudno o zatrudnienie więźniów lub wychowanków w różnych zakładach przywięziennych lub na terenie młodzieżowego ośrodka wychowawczego (MOW). Systematyczne zajęcia sportowe przyczyniają się również do poprawy stanu zdrowia i samopoczucia osadzonych.

Niniejsza publikacja stawia sobie za cel przybliżenie tematyki związanej ze sportem w szeroko rozumianej działalności resocjalizacyjnej i próbę oceny wpływu aktywności fizycznej – w formie rozszerzonego programu gier zespołowych – na poziom agresywności, osobowości i temperamentu skazanych. Celowi temu podporządkowana została treść i struktura książki. Może ona być wykorzystywana przez różnego rodzaju służby penitencjarne oraz studentów i wykładowców kierunku resocjalizacji i pokrewnych.

Legnica 2014,
s. 135,
ISBN 978-83-61389-50-7