Kategoria:

Wiedza o arteterapii dla pedagogów i promotorów zdrowia

Wita Szulc
Legnica 2018

Objętość: 172 str.
ISBN 978-83-61389-51-4

44,60 

Wita Szulc

Arteterapia, inaczej terapia za pomocą sztuki, jest specyficzną formą leczenia, a dokładniej – korygowania zaburzeń w psychice i funkcjonowaniu człowieka w poszczególnych fazach jego rozwoju i w różnych sytuacjach życiowych, traktującą sztukę jako narzędzie terapeutyczne. W związku z tym do stosowania arteterapii niezbędna jest w równym stopniu wiedza o człowieku i zdrowiu, jak i wiedza o sztuce, mająca swój wymiar teoretyczny i zastosowanie praktyczne. Arteterapia jako dyscyplina stricte humanistyczna mieści się w obszarze działań ukierunkowanych na promocję, przywracanie i zachowanie zdrowia, ale należy również do sfery sztuki i szerzej – kultury. Koncepcja wykorzystywania sztuki jako narzędzia terapii – od początków swego istnienia sięgającego starożytności – najsilniej związana była z leczeniem zaburzeń psychicznych i ogólnie z medycyną. W ostatnich latach obszar zastosowań arteterapii znacznie się rozszerzył, a jej miejscem, prócz szpitali i sanatoriów, stały się domy opieki, warsztaty terapii zajęciowej, lokalne ośrodki kultury, no i szkoły. Arteterapię jako technikę pomocniczą mogą stosować przedstawiciele zawodów: związanych z promocją zdrowia i edukacją, pielęgniarki, lekarze, nauczyciele pracujący w szkołach powszechnych (masowych) i w szkołach specjalnych, opiekunowie osób w podeszłym wieku, wychowawcy. Niezbędną dla nich, zdaniem autorki, wiedzę o arteterapii zawierają programy studiów ( przedmiotów nauczania w uczelni wyższej) przygotowujące do pełnienia funkcji arteterapeuty. Taki cel ma np. włączenie „arteterapii” do programu Studiów Podyplomowych „Terapia Pedagogiczna z Arteterapią” oraz „Oligofrenopedagogika” prowadzonych w PWSZ im. Witelona w Legnicy. Realizowanie jej funkcji arteterapeutycznej przez pedagoga, pielęgniarkę czy fizjoterapeutę wymaga nie tylko wiedzy, ale i pewnych cech psychicznych oraz osobistego zainteresowania sztuką jako narzędziem arteterapii. Stąd rozdział o sztuce jako narzędziu arteterapii uzupełniony publikacją wypowiedzi studentów na temat roli sztuki w ich życiu oraz prezentacja stosowanych przez autorkę metod kształcenia wrażliwości emocjonalnej, społecznej i zdolności do empatii pedagogów i promotorów zdrowia. Współczesna arteterapia coraz szerzej wchodzi w obszary resocjalizacji, rewalidacji, pedagogiki zdrowia, pedagogiki społecznej, co najlepiej widać w tych formach arteterapii, które ułatwić mają integrację ze społeczeństwem osobom niepełnosprawnym, ale też w formach szczególnych – adresowanych do ofiar przemocy, zaniedbań w sferze socjalnej, wojen i terroryzmu. Praktyczna strona arteterapii, której istotą jest pomaganie ludziom mającym różnego rodzaju deficyty rozwojowe i problemy natury psychofizycznej, znana jest od dawna. Dopiero jednak od lat 60. ubiegłego wieku cztery podstawowe dziedziny arteterapii, to jest terapia przez sztuki plastyczne, czyli arteterapia w ścisłym znaczeniu tego słowa, muzykoterapia, dramoterapia i terapia tańcem (choreoterapia) stały się przedmiotem regularnych studiów w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, a później w kolejnych krajach europejskich, poczynając od Anglii, jak również w Australii, krajach azjatyckich i w Ameryce Południowej. Do wyspecjalizowanych dziedzin arteterapii, mających podstawy naukowe, należą też biblioterapia, dobrze znana w Polsce, oraz hortiterapia, inaczej terapia ogrodowa, bardziej znana w Stanach Zjednoczonych i w Holandii. Niniejsza książka ma charakter autorski, co oznacza, że w doborze źródeł zaprezentowanej w niej wiedzy korzysta przede wszystkim z ponad trzydziestoletniego doświadczenia autorki w zakresie praktyki klinicznej, edukacyjnej i badawczej, stale konfrontowanej z piśmiennictwem światowym, głównie anglojęzycznym, w mniejszym zakresie włoskim, rosyjskim i oczywiście polskim. Są w niej przedruki z wcześniejszych publikacji autorki, czego w zasadzie być nie powinno, ale podyktowane to jest faktem, iż w niektórych bardzo już popularnych książkach na temat biblioterapii oraz teorii i historii terapii przez sztukę, a przede wszystkim w Internecie figurują fragmenty z jej książek pt. Kulturoterapia [1988, 1994] i Sztuka i terapia [1993] bez stosownego odsyłacza, cytowane obecnie za autorami, którzy te fragmenty wykorzystali w swoich utworach.

Legnica 2018
Objętość: 172 str.
ISBN 978-83-61389-51-4